ارسل ملاحظاتك

ارسل ملاحظاتك لنا







نصوص النحاة في الاستشهاد بالشعر المجهول القائل

العنوان بلغة أخرى: Grammarians Sayings on Quoting Anonymous Poetry
Söyleyeni Bilinmeyen Şiirlerle İstişhad Konusunda Nahivcilerin Kavilleri
المصدر: ضاد - مجلة لسانيات العربية وآدابها
الناشر: إيهاب سعيد النجمي
المؤلف الرئيسي: ويسي، أويس ياسين (مؤلف)
المجلد/العدد: مج3, ع6
محكمة: نعم
الدولة: تركيا
التاريخ الميلادي: 2022
الشهر: أكتوبر
الصفحات: 439 - 492
ISSN: 2718-0468
رقم MD: 1328294
نوع المحتوى: بحوث ومقالات
اللغة: العربية
قواعد المعلومات: AraBase
مواضيع:
كلمات المؤلف المفتاحية:
النحو | الاستشهاد | شعر مجهول القائل | أصول النحو | الشاهد النحوي الشعري | Grammar | Quoting | Citing | Anonymous Poetry | Origins of Grammar | Grammatical Poetic Quotation
رابط المحتوى:
صورة الغلاف QR قانون

عدد مرات التحميل

8

حفظ في:
المستخلص: اشتهر بين الدراسين مقولة "لا يحتج بشعر لا يعرف قائله"، كما اشتهرت بعض النصوص في منع الاحتجاج بالشعر المجهول القائل، وجوازه، وهي النصوص التي نقلها السيوطي في الاقتراح لابن الأنباري وابن النحاس وابن هشام، وقد رصد هذا البحث سبب عدم ذكر القائل عند النحاة، وما ينتج عنه من إشكال، ثم وجد أن هناك نصوصا أخرى غير نصوص الاقتراح، بلغت أكثر من (١٥) نصا، فعرض آراء النحاة منعا وجوازا من خلال نصوصهم التي صرحت بذلك، واستشهادهم العملي بها، فظهر أن كثيرا منهم يتبع بعضهم بعضا في ذلك، وأن النحاة الذين صرحوا بالمنع نظريا استشهدوا به عمليا، وأن احتجاجهم بمنع الاستشهاد به إنما هو للرد على خصومهم مع علة أخرى غالبا كالشذوذ والضرورة وعدم القياس عليه، كما وصل البحث إلى أن قيد الاستشهاد بشعر مجهول القائل أن يروى عن ثقة.

The saying “anonymous poetry is improper for citation” has been quite common among scholars. Several texts are also known to object to quoting anonymous poetry, and its permissibility. These are the sayings that Al-Suyuti stated in his proposal to Ibn Al-Anbari, Ibn Al-Nahhas, and Ibn Hisham. This research investigates the reason(s) for not referring to the speaker among grammarians and the supervening complications. Then, it identifies texts other than the texts of the proposal (over 15 in number). Further, it presents the views of grammarians on prohibition and permissibility through their texts and their quotations. Thus, it turns out that the majority followed each other’s example. Yet those grammarians who declared the prohibition, in theory, cited it in practice. And that their protest against the prohibition of citation is merely a response to their opponents, besides other reasons such as irregularity, necessity, and lack of analogy. The research concludes that citing anonymous poetry can only be permissible through credible narration

Araştırmacılar arasında “söyleyeni bilinmeyen şiirle istişhâd edilmez” sözü yaygınlaşmıştır. Bunun yanı sıra kimi metinler bu tür şiirlerle istişhâdı caiz görmekle kimileri de bunu reddetmekle bilinmiştir. Bu metinler, Suyûtî’nin el-İktirâh adlı eserinde bahsettiği İbnü’l-Enbârî, İbnü’n-Nehhâs ve İbn Hişâm’a ait eserlerdir. Bu araştırmada şiiri söyleyenin zikredilmeme sebebi ve bunun meydana getirdiği sorunlar nahvciler açısından incelenmiştir. Sonuçta İktirâh dışında 15 kaynaktan, farklı nahivcilerce bu konuda ortaya konan görüşlere ulaşıldı. Söz konusu görüşler incelendiğinde nahivcilerin bu konuda genellikle birbirlerini takip ettikleri, teoride bu tür şiirlerle istişhâdı caiz görmezken pratikte aksine hareket ettikleri görülmüştür. Bu görüşe sahip nahivcilerin, bu tür şiirlerle istişhâdı caiz görmemelerinin sebepleri ise söz konusu şiirlerin şâz olması, zaruret icabı kullanılması veya kendisine kıyas yapılamaması gibi illetlerin yanı sıra karşı görüş sahiplerine bir reddiye niteliği taşımasıdır. Bu araştırma sonucunda söyleyeni bilinmeyen şiirlerle istişhâd meselesinin, bu tür şiirleri rivayet eden ravilerin güvenilir olması şartıyla kayıt altına alınmış olduğu sonucuna da varılmıştır.

ISSN: 2718-0468

عناصر مشابهة