العنوان بلغة أخرى: |
El-Umuru Bimekasidiha Kaidesi ve İhtilafli Siyasi Konulara Bazi Uygulamalari |
---|---|
المصدر: | مجلة ريحان للنشر العلمي |
الناشر: | مركز فكر للدراسات والتطوير |
المؤلف الرئيسي: | قايد، عبدالوهاب محمد (مؤلف) |
المؤلف الرئيسي (الإنجليزية): | Gaied, Abdelwahab Mohamed |
المجلد/العدد: | ع52 |
محكمة: | نعم |
الدولة: |
سوريا |
التاريخ الميلادي: |
2024
|
الشهر: | أكتوبر |
الصفحات: | 433 - 467 |
ISSN: |
2709-2097 |
رقم MD: | 1523991 |
نوع المحتوى: | بحوث ومقالات |
اللغة: | العربية |
قواعد المعلومات: | EduSearch, HumanIndex |
مواضيع: | |
كلمات المؤلف المفتاحية: |
الاختلاف | السياسة | الأمور | المقاصد | النية
|
رابط المحتوى: |
المستخلص: |
لم يختلف العلماء في أهمية قاعدة الأمور بمقاصدها، وأثرها في جميع الأبواب الفقهية، وهذا البحث يهدف إلى بيان أثر هذه القاعدة في تنظيم وإدارة الاختلاف السياسي، وهو موضوع مهم جدا في باب السياسة الشرعية، وذلك من حيث تأثير مقاصد المكلفين ونياتهم، في اختلاف الأحكام في هذا الجانب، وقد توصل الباحث من خلال تطبيقات هذه القاعدة، إلى أن مقاصد المكلفين، ونياتهم لها تأثير مباشر في الحكم على تصرفاتهم حين الاختلاف، وأن الاختلافات وإن ظهرت بصورة واحدة، إلا أن حكمها الشرعي يختلف باختلاف مقاصد أصحابها، وقد ظهر في التعامل النبوي، مع الاختلاف وكذلك في تعامل الصحابة معه، أثر في اختلاف العلماء في الحكم على بعض أنواعه، وقد جاء البحث في ثلاثة مباحث تضمن كل منها عدة مطالب تعالج ما يندرج دونها من مسائل. فكان المبحث الأول: للحديث حول قاعدة الأمور بمقاصدها، من حيث معناها، وأدلتها، وأهميتها، وصيغها، وجاء المبحث الثاني، في مفهوم الاختلاف السياسي، وكان المبحث الثالث: في بيان بعض تطبيقات القاعدة على مسائل الاختلاف السياسي من جهة العلاقة بقاعدة الأمور بمقاصدها، سواء كانت تلك التطبيقات في الزمن النبوي، أو العهد الراشدي، أو من المسائل الفقهية، ويظهر البحث دور النيات ومقاصد المكلفين في تغير الحكم على مسائل الاختلاف السياسي الذي يقع في المجتمع الإسلامي. Alimler ''el-umuru bimekâsıdiha'' kaidesinin önemi ve bütün fıkıh konularına tesiri konusunda ihtilaf etmemişlerdir. Araştırma bu fıkıh kaidesinin siyasi ihtilaflarla başa çıkma ve onları düzenleme hususunda tesirini açıklamayı ele almıştır. Bu konu hükümlerin ihtilafında mükelleflerin niyetleri ve maksatları açısından şeri siyaset konusunda çok önemlidir. Araştırmacı bu kaidenin uygulanmasında mükelleflerin maksat ve niyetlerinin ihtilaf anında tasarruflarındaki hükümlere direkt tesirinin olduğuna ve ihtilaflar her ne kadar tek surette görünse de şeri hüküm sahibinin maksatlarına göre değişiklik göstermekte olduğuna ulaşmıştır. Hz Peygamberin ihtilafla beraber uygulamasında ve sahabenin onunla olan uygulamalarında alimlerin bazı hükümlerde ihtilafında eseri ortaya çıkmaktadır. Araştırma üç bölüme ayrılmış olup, her bölüm kendi içindeki meseleleri açıklayan alt başlıkları barındırmaktadır. Birinci bölüm: ''el-umuru bikâsıdiha'' kaidesini manası, delilleri, önemi ve sıgaları açısından incelemektedir. İkinci bölüm: siyasi ihtilaf kavramını ele almaktadır. Üçüncü bölüm ise anılan kaidenin siyasi ihtilaflı konulara bazı uygulamalarını ele almakta olup, Hz Peygamber dönemi, râşit halifeler dönemi ve fıkhî meseleleri kapsamaktadır. Araştırma İslam toplumunda vuku bulan siyasi ihtilaflı konularda hükmün değişiklik göstermesinde mükelleflerin niyet ve kasıtlarının yerini açıklığa kavuşturmaktadır. |
---|---|
ISSN: |
2709-2097 |