العنوان بلغة أخرى: |
تأثير ثقافة القائد في بناء الدولة: أتاتورك نموذجا |
---|---|
المصدر: | مجلة كلية الآداب والعلوم الإنسانية |
الناشر: | جامعة قناة السويس - كلية الآداب والعلوم الإنسانية |
المؤلف الرئيسي: | حرب، تسنيم محمد (مؤلف) |
المؤلف الرئيسي (الإنجليزية): | Harb, Tasneem Mohammed |
المجلد/العدد: | ع46 |
محكمة: | نعم |
الدولة: |
مصر |
التاريخ الميلادي: |
2023
|
الشهر: | سبتمبر |
الصفحات: | 129 - 181 |
ISSN: |
2536-9458 |
رقم MD: | 1458963 |
نوع المحتوى: | بحوث ومقالات |
اللغة: | التركية |
قواعد المعلومات: | AraBase, HumanIndex |
مواضيع: | |
كلمات المؤلف المفتاحية: |
المثقف العثماني | مصطفى كمال أتاتورك | الثقافة الغربية | الدولة العثمانية | تركيا
|
رابط المحتوى: |
المستخلص: |
يدور البحث حول تغيير نظام الحكم والمجتمع من الدولة العثمانية إلى دولة تركيا الجمهورية والذي حدث على يد مصطفى كمال أتاتورك ولم يكن هذا التغيير مفاجئا فقد كانت محصلة ثقافته وأفكاره التي غير بها أيديولوجية الحكم في بلاده مع مجموعة من المثقفين العثمانيين ما بين المدنيين والعسكريين وبالتالي تغيير المجتمع وإقامة دولة تركية قومية تواكب التطور وإلغاء السلطنة العثمانية وإدانتها. Osmanlı Devleti’nin güçlü olduğu dönemde, Osmanlı münevverinin kaynakları; Kur’an-ı Kerim ve Hadis-i ġerif merkezli olmuĢtur. Ancak devletin güçsüz olduğu dönemde, münevverler bir çıkıĢ yolu aramıĢlar ve bu yol, Osmanlı’nın modernleĢmesine sebebiyet vermiĢtir. Çünkü bu yolu inĢa eden münevverler, batı kaynaklı okumalar yapmıĢ ve değiĢimin her safhasında batı düĢüncesini referans almıĢlardır. Teknikteki ilerlemeyi örnek alma durumu, daha sonra kültürde kendini göstermiĢtir. Tanzimat Fermanı baĢta olmak üzere batı referanslı politikalar neticesinde, misyoner okullarından mezun olan sivil münevverler, elde ettikleri kültür birikimini, asker münevverlere de aĢılamıĢlardır. Bu süreç, Genç Türkler’i (Jön Türkler) doğurmuĢ, ilerleyen süreçte aynı temelden gelen sivil ve asker münevverler Ġttihat ve Terakki’yi kurmuĢlardır. Rasyonalizm ve Pozitivizm merkezli batı düĢüncesinden etkilenen münevverler, Jean-Jacques Rousseau, Kant, Descartes, Auguste Comte, Montesquieu, Max W. Beer, George Wells, Ernest Renan, Euqene Pıttard, Reinhart Dozy, Gustave Le Bon ve René Verneu’den etkilenerek, öz kültürlerine ve Ġslâm’a aykırı bir devrim gerçekleĢtirmiĢlerdir. Mustafa Kemal Atatürk de bu devrimi gerçekleĢtirenlerin baĢında gelen bir isim olmuĢtur. Mustafa Kemal, kurmuĢ olduğu yeni devletin ideolojisini, yine kendisinin kurmuĢ olduğu Cumhuriyet Halk Partisi aracılığıyla devletin resmî ideolojisi haline getirmiĢtir. Bu çalıĢmanın amacı, münevver kiĢinin toplumu ve devleti değiĢtirmedeki rolünün önemini açıklamaktır. AraĢtırma, nitel araĢtırma yöntemlerinden doküman inceleme Ģeklinde yapılmıĢtır. Hayatının ilk yarısı Müslüman bir münevver, ikinci yarısı Avrupa kültürü ile geliĢmiĢ bir münevver olan Mustafa Kemal Atatürk, bu araĢtırmanın konusudur. Osmanlı münevverinin öz kültürü olan Ġslâm kültüründen Avrupa kültürüne dönüĢümündeki sürecini ve geliĢimini incelemek yadsınamayacak kadar önemlidir. Bununla birlikte bu çalıĢma, öz kültür duygusunun önemini, öz olmayan kültürün etkisinin, mevcut yönetimle çatıĢacak derecede nasıl geliĢtiğini, kültür değiĢiminin rejim değiĢimine sebep olacak kadar tehlikeli olduğunu ve münevverlerin kültürü, istikrar halinde olursa, toplumun da istikrar halinde olacağını ve kültürün insanların oluĢumu ile birlikte hareket halinde olduğunu açıklamaktadır. |
---|---|
ISSN: |
2536-9458 |